Hemijsko trovanje izazvano konzumiranjem štetnih hemikalija predstavlja ozbiljnu pretnju po zdravlje ljudi, a mnogi ne znaju koji su simptomi
Nedavni primer, koji je izazvao brojne reakcije javnosti, je nedavno trovanje u Hrvatskoj u kojem je jedna osoba završila u bolnici zbog hemijskog oštećenja jednjaka nakon konzumiranja mineralne vode u lokalnom riječkom kafiću.
Šta je tačno hemijsko trovanje pićem, koji su najčešći simptomi i lečenje u slučaju trovanja i koji su najčešći uzroci hemijskog trovanj, možemo saznati upravo ukoliko posmatramo temu skandala u Hrvatskoj.
Kiseline mogu ozbiljno oštetiti jednjak
Jednjak je jedan od ključnih delova digestivnog sistema. Reč je o cevi dugačkoj oko 30 centimetara čija je uloga da pomera hranu iz zadnjeg dela grla u stomak. Pošto je direktno uključen u proces varenja, jednjak je posebno podložan oštećenjima, posebno kada se štetne materije unesu, bilo namerno ili slučajno.
Posebno je rizično uzimati jake kiseline ili alkalije koje mogu izazvati ozbiljna oštećenja jednjaka. U zavisnosti od količine i vrste unesenih štetnih materija, moguća oštećenja probavnog trakta variraju od blage korozivne upale sluzokože do ozbiljnijih stanja kao što su krvarenje u probavnom kanalu ili čak perforacija zida jednjaka ili želuca.
Simptomi hemijskog trovanja
Znaci trovanja mogu značajno da variraju u zavisnosti od vrste otrova, količine, brzine ulaska u organizam, puteva apsorpcije i individualnih karakteristika organizma kao što su težina i visina. Simptomi kao što su mučnina, bol u stomaku, dijareja i povraćanje često se javljaju u slučaju gutanja otrova.
Korozivne supstance kao što su kiseline i alkalije mogu izazvati hemijske opekotine koje su vidljive na usnama i sluzokoži usta ako se takav otrov proguta. Određeni otrovi, pak, mogu izazvati psihičke smetnje, vrtoglavicu, glavobolju, grčeve pojedinih mišića ili celog tela i nepravilan rad srca. Koža može promeniti boju i postati plava, žuta ili crvena.
Kako se ponašati sa osobom koja ima simptome hemijskog trovanja?
U težim slučajevima trovanja može doći do gubitka svesti, praćenog prestankom disanja. Prepoznavanje ovih simptoma je neophodno za hitnu medicinsku intervenciju kako bi se minimizirale ozbiljne posledice trovanja.
Ako je osoba bez svesti, proverite disanje i protok krvi i po potrebi pristupite reanimaciji, vodeći računa da sami ne dođete u kontakt sa otrovom (za veštačko disanje koristite gazu).
Okrenite osobu koja diše u nesvesti u bočni položaj.
NE izazivati povraćanje u slučaju trovanja kiselinama, alkalijama, benzinom, kerozinom, rastvaračima za boje i sredstvima koje stvaraju prenu.
NE izazivajte povraćanje kod osoba koje su bez svesti ili koje se opiru.
Otrovana osoba treba da popije 2-3 kašike lekovitog uglja (aktivni ugalj, carbo medicinalis) razblaženog u čaši vode. Med. ugljen vezuje mnoge vrste otrova i tako sprečava njihovu resorpciju u crevima. Trebalo bi da bude sastavni deo kućne apoteke. Ne treba ga davati u slučaju trovanja kiselinama i alkalijama.
Što može izazvati hemijsko trovanje
Hemijsko trovanje može nastati konzumiranjem hrane ili pića, a izvori mogu biti različiti. Najčešće su to:
Sredstva za čišćenje i hemikalije
Prosečno domaćinstvo sadrži oko 62 toksične hemikalije, kažu stručnjaci za zaštitu životne sredine, kojima smo svakodnevno izloženi – od ftalata, sintetičkih mirisa do štetnih gasova iz sredstava za čišćenje pećnica. Nepravilno čišćenje površina za pripremu hrane ili upotreba industrijskih hemikalija može dovesti do hemijske kontaminacije. U isto vreme, prosipanje ili pogrešno označavanje sredstava za čišćenje može dovesti do kontaminacije hrane i pića.
Povećan nivo pesticida i herbicida u hrani
Pesticidi i herbicidi su aktivne hemikalije koje se široko koriste u poljoprivredi za kontrolu štetočina i korova. Kada tragovi ovih hemikalija ostanu na voću i povrću nakon berbe, konzumiranje ovih namirnica bez temeljnog pranja ili kuvanja može ozbiljno da ugrozi zdravlje. Upravo zbog toga je važno voditi računa o pravilnoj pripremi i preradi svežeg voća i povrća kako bi se potencijalni rizik od unošenja pesticida i herbicida sveo na minimum.
Konzervansi i dodaci ishrani
Određeni aditivi i konzervansi u hrani, ako se konzumiraju u povećanim količinama, mogu dovesti do trovanja organizma. Među najčešćim primerima su veštački zaslađivači, boje i sulfiti, koji se često koriste za očuvanje suvog voća. Važno je biti svestan potencijalnih rizika koji proizilaze iz prekomerne konzumacije ovih aditiva i obratiti pažnju na uravnoteženost i umerenost u ishrani.
Teški metali u hrani
Smatra se da oko 90% teških metala ulazi u naš organizam putem hrane biljnog porekla, dok preostali procenat dolazi od kontaminacije koja se odvija kroz kožu i udisanjem vazduha zagađenog ovim metalima. Uticaj ovih metala na naše zdravlje zavisi od različitih faktora.
Kada teški metali pređu dozvoljene vrednosti u hrani, vazduhu ili vodi koju konzumiramo, mogu izazvati razne fiziološke, morfološke i genetske poteškoće i anomalije, piše Telegram.hr.
