MAMOGRAFIJA je “zlatni standard” u ranom otkrivanju raka dojke, ali ovom metodom ne može da se otkrije 10 odsto karcinoma. Razlog je što mamografija ima ozbiljan nedostatak, a to je da je ovo tzv. sumaciona, odnosno dvodimenzionalna metoda snimanja, pa je zato prisutno prepokrivanje tkiva dojke, posebno kod mlađih žena. Zbog toga se tumor dojke jednostavno ne vidi na snimku. U savremenoj radiološkoj praksi taj problem se prevazilazi tomosintezom koja pruža uvid u sve strukture tkiva dojke, jer nije sumaciona, već slojevita metoda.
Tomosinteza se obično radi u kombinaciji sa mamografijom i danas se u mnogobrojnim centrima u Sjedinjenim američkim državama i brojnim razvijenim Evropskim zemljama svim ženama umesto mamografije radi tomosinteza, ili pak kombinacija ove dve metode. Aparate za tomosintezu kod nas poseduje Institut za onkologiju u Sremskoj Kamenici, odnedavno i Opšta bolnica u Novom Pazaru, ali se ova dijagnostička metoda, prema rečima profesorke dr Dragane Đilas, predsednice Senološkog udruženja Srbije, trenutno radi samo u jednoj privatnoj ustanovi – u prvoj stranoj bolnici u Srbiji “Affidea” u Beogradu, specijalizovanoj za radiologiju.
Doza zračenja koju žena dobije prilikom snimanja tomosintezom je jednaka kao na mamografiji, a neznatno veća nego na digitalnim mamomatima. Umesto mamografskog snimka tomisintezom, koja je inače rendgenska metoda, dobija se serija tankih, izuzetno kvalitetnih snimaka dojke, širine svega oko jednog milimetra i to za nekoliko sekundi.
-Tomosinteza se radi isključivo na posebno konstruisanim uređajima za mamografiju, koji imaju specijalan dodatak za tomosintezu i snimanje liči na mamografsko snimanje, ali pritisak na dojku prilikom tomosinteze nije izražen, već je aparat samo oslonjen na dojku – objašnjava profesorka Đilas.- Rendgensko zračenje, nažalost, ne možemo izbeći, ali je poznato da je ono prilikom mamografije i tomosinteze zapravo vrlo malo. Kako se ovo snimanje ne mora ponavljati svake godine, već jednom u dve do tri godine, nema posledica po zdravlje žene. Prilikom snimanja dojki magnetnom rezonancom nema ni zračenja, niti pritiska na dojku, ali ova vrsta dijagnostičkog pregleda traje duže i manje je komforna, jer podrazumeva ležanje na stomaku i dobijanje kontrastnog sredstva u venu.
– Ove dve metode ne isključuju jedna drugu, naprotiv, one pružaju potpuno različite dijagnostičke informacije koje se međusobno nadopunjuju – objašnjava profesorka Đilas. – Iako je magnetno rezonantna mamografija metoda koja nema visoku specifičnost u otkrivanju karcinoma dojke i retko koji radiolog ume pravilno da tumači snimke, ona ima izuzetno važnu ulogu u žena sa izuzetno gustim žlezdanim tkivom dojke, žena sa visokim rizikom za rak dojke i žena sa silikonskim implantatima u dojkama, kao i u brojnim drugim indikacijama, uključujući i preoperativnu dijagnostiku dojke i praćenje efekta terapije karcinoma dojke.
S druge strane mamografska tomosinteza ima visoku specifičnost i karcinomi dojke mogu sa velikom sigurnošću da se prepoznaju. Najvažnije je, međutim, da pregled radi radiolog koji poznaje sve metode snimanja dojki i tačno zna njihove indikacije. To omogućava izbor najbolje metode, a izbegavaju se nepotrebni pregledi.
Mamografija se tradicionalno preporučuje ženama starijim od 40 godina kao redovna preventivna metoda pregleda. Ukoliko postoji mogućnost, zbog povećanja dijagnostičke pouzdanosti, savet je, kaže profesorka Đilas, da se zapravo svaki put umesto ili uz mamografiju uradi i tomosinteza dojki.
B.Radivojević
Iako su prvi radovi o mogućoj primeni tomosinteze objavljeni 1996. godine, primena ove dijagnostičke metode u svetu počela je pre devet godina. Ponekad je potrebno i poželjno dopuniti ovaj pregled ultrazvukom dojki, što obično radi isti radiolog koji obavlja i mamografski pregled i tomosintezu. Na ovaj način se, kaže profesorka Dragana Đilas, dobija visoko pouzdana informacija o stanju dojki na najekonomičniji način, ali pored toga, u određenom broju jasno određenih indikacija, neophodno je uraditi i magnetno rezonantnu mamografiju.
Specijalna bolnica iz neurologije Affidea Beograd
Kneginje Zorke 25 – Vračar (blizu trga Slavija) Beograd