Da li znate odakle potiče sladoled?
Svakoga dana širom sveta ljudi uživaju u različitim gastonomskim čudima i dostignućima, strasno obožavaju hranu pripremljenu baš na određen način, pitaju se ko li je smislio neko jelo ili kako su ljudi živeli bez njega… Da li se i vi nekad zapitate o poreklu hrane koju jedete? Da li se nekada zapitate odale potiče sladoled?
Poreklo sladoleda nije sasvim precizno utvrđeno, što je pravo čudo kada uzmemo u obzir njegov status suverenog vladara letnjih poslastica u današnje vreme. Ono što sa sigurnošću znamo jeste da su ljudi veoma rano počeli da prave desert od voća i izdrobljenog leda ili planinskog snega. Pretpostavlja se da su Kina ili stara Persija prve kulture koje su obožavale ovaj desert. U prilog tome govori i činjenica da iz Kine potiču prve mašine za sladoled, a prisutno je i mišljenje da je recept za sladoled sa svojih putovanja po Kini u Italiju doneo lično Marko Polo.
Kako mnogi misle da sladoled potiče iz Italije, treba reći da preteču današnjeg sladoleda zaista predstavlja jedna italijanska poslastica- sorbe (sorbet) – desert pravljen od zaslađene vode (leda) kojoj je dodato pasirano voće.
Zanimljivo je da je mračni srednji vek Evrope pored mnogih drugih dobrih i korisnih stvari proterao i sorbe. Pogađate, sorbe je optužen da simbolizuje greh. Za to vreme na Srednjem istoku su smišljali nove načine zamrzavanja-voćne sokove su stavljali u burad potopljenu u izmrvljeni led. Renesansno doba vratilo je sorbe na trpeze, kada ga služe kao desert nakon zamrzavanja u metalnim kalupima raznih oblika pa je na trpeze stizao u formi malog umetničkog dela. Početkom 17. veka, sorbe je bio poznat u svim većim gradovima Evrope, a podaci govore da je prva kafe poslastičarnica otvorena oko 1660. godine u području francuskih Alpa. Ipak, smatra da je da savremeni sladoled zvanično rođen u Firenci u 16. veku kada su prvi put za pravljenje ove poslastice upotrebljeni mleko, pavlaka i jaja.
Danas, u itaijanskom gradu Anzola dell’Emilia u blizini Bolonje, postoji svetski muzej kulture uživanja u sladoledu, koji je izgradila firma Carpigiani – proizvođač mašina za sladoled. Muzej pokazuje istoriju sladoleda od prvih skladišta za sneg antičkog doba, preko sorbeta od leda i soli koje su razvili Kinezi, do tehnologija 20.veka. Jedna od zanimljivih priča u muzeju je i ona o Cosimu Ruggieriju, alhemičaru na dvoru Medičija koji je napravio sladoled koji je Katarina Mediči odnijela u Pariz kako bi zadivila Francuze. Takođe, tu je i prvi pisani svetski recept za “shrb”, šećerni sirup na arapskom, traktat napuljskog lekara Filippa Baldinija “De Sorbetti” o lekovitim svojstvima sladoleda i 20 starih mašina za proizvodnju sladoleda, među kojima je prva automatska mašina “Cattabriga” iz 1931. godine.
Kad smo kod traktata o lekovitim svojstvima sladoleda, da li znate da su novija istraživanja pokazala da ovaj “letnji greh” ima blagotvorno dejstvo na ljudski organizam; sadrži velike količine kalcijuma, obiluje vitaminima i antioksidansima, ako se pravi od kafe i kakaoa, odličan je izvor polifenola koji čuvaju srce….
Restoran Fontana Novi Sad
