Mikroorganizmi odgovorni za bakterijsku dizenteriju pripadaju rodu Shighella među kojima treba upamtiti bakterije Shighella dysenteriae, Shighella flexneri, Shighella sonnei od kojih poslednje dve spadaju u najčešće šigeloze na koje se može naići. Bacili dizenterije kod čoveka ulaze na usta i vrše invaziju ćelija epitela sluznice ileocekalne regije (prelaz između tankog i debelog creva) i sluznice debelog creva unutar kojih se razmnožavaju, uzrokujući razaranje sluznice, dovodeći do snažne infiltracije leukocitima (bela krvna zrnca). Čirevi koji se stvaraju su površinski i jasnih ivica.
Kako se prenosi
Jedini rezervoar šigela je čovek, oboleli ili kliconoša, a kliconoša je obično rekonvalescent u kojeg sposobnost širenja klica traje koju sedmicu nakon kliničkog izlečenja. U 5-10% slučajeva bolesti utvrđuju se hronične kliconoše. Moguće su i zdrave kliconoše šigele. Kod svih bakterija do širenja klica dolazi putem stolice. Prenos je direktan, prvenstveno putem zagađenih ruku, ali može biti i indirektan, unosom zagađene hrane. Vrlo je važna uloga muva u raznošenju klica od stolice bolesnika ili kliconoša.
Kako se prepoznaje
Klinička slika je prilično karakteristična kod bakterijske dizenterije koja se svejedno može prepoznati u širokom rasponu oblika: od benignih, praktično zanemarljivih, do vrlo akutnih, smrtonosnih u kratkom roku, ako se ne izleče na vreme. Težina bolesti je prvenstveno povezana s vrstom bakterije, teži oblici su uzrokovani bakterijom Shighella dysenteriae nakon perioda inkubacije od 1-3 dana i kratkog intervala okarakterisanog slabošću i gubitkom apetita, bolovima u trbuhu i prolivom, ali ne i vrućicom (to je interval u kojem je dosta teško postaviti preciznu dijagnozu), bolest se prepoznaje vrućicom od 39-40° C udruženom sa groznicom. mučninom, povraćanjem; trbušni bolovi postaju sve jači, a retke stolice izrazito učestale: do 50 puta i više u toku 24 sata, sa stolicama koje liče na ispljuvak sa sluzavim, gnojnim i krvavim sadržajem. Kod benignih oblika do izlečenja dolazi za 3-4 dana, teži oblici zahtevaju dugu rekonvalescenciju. Do dijagnoze se dolazi, kako kod bolesnih tako i kod kliconoša, pregledom stolice na bakterije koje uzrokuju bolest. Traženje specifičnih antitela u serumu daje pozitivne rezultate u relativno teškim oblicima i tek nakon 2-3 sedmice.
Terapija
Kod bakterijske dizenterije osnovni cilj je rehidracija pacijenta kod koga ravnoteža vode i soli može biti jako narušena stalnim retkim stolicama. Taj cilj može biti postignut intravenskim davanjem odgovarajućih količina vodenih rastvora soli u koncentracijama koje odgovaraju onima u plazmi. Kada je moguće davanje tekućine na usta, ili kada je to jedini način koji je na raspolaganju,
U akutnom razdoblju pacijent se hrani pirinčom, voćnim sokovima i s puno tečnosti, dok se kasnije ishrana može proširiti (umak od mesa, sitno testo, kuvana riba, seckano meso, jabuke). Obavezna je prijava pojave bakterijske dizenterije, ali je takođe nemoguće izbeći da najveći deo manje teških oblika ovome promakne. Prijem u bolnicu često je nametnut težinom bolesti, koja se svejedno može lečiti i kod kuće. I u jednom i u drugom slučaju, mora postojati vrlo stroga izolacija sve dok traje izlučivanje bakterija. Stolica i urin, kao i sve što dolazi u kontakt s bolesnikom mora se dezinfikovati, kao i, na kraju bolesti, prostor u kojem je pacijent lečen. Osoblje koje asistira mora voditi strogu higijenu, posebno ruku.
Izvor: porodicaidom.com
